Lek przeciwlękowy zgrupy pochodnych benzodiazepiny.
Uwaga: ceny leków refundowanych są zgodne z przepisami obowiązującymi od 1 lipca 2024 r.
Substancją czynną preparatu jest alprazolam. Alprazolam jest pochodną benzodiazepiny oczasie działania krótkim do średniego. Wywiera, zależne od dawki, działanie hamujące na wszystkich poziomach ośrodkowego układu nerwowego, począwszy od niewielkiego uspokojenia, poprzez sen, aż do śpiączki. Pobudza oraz ułatwia działanie hamujące kwasu gamma-aminomasłowego (GABA), który jest głównym inhibitorem przekaźnictwa nerwowego wmózgu iodpowiada za hamowanie pre- ipost-synaptyczne we wszystkich częściach ośrodkowego układu nerwowego. Wporównaniu do innych benzodiazepin, alprazolam wywiera silniejsze działanie anksjolityczne iprzeciwlękowe, przy zachowaniu działania zmniejszającego napięcie mięśniowe, przeciwdrgawkowego oraz uspokajająco-nasennego.
Preparat jest wskazany do stosowaniaw krótkotrwałym leczeniu objawowym stanów lękowych uosób dorosłych, wyłącznie wprzypadku ciężkich zaburzeń, wktórych objawy są nasilone, uniemożliwiają pacjentowi prawidłowe funkcjonowanie lub są dla niego bardzo uciążliwe.
Niestety, nawet jeżeli istnieją wskazania do stosowania preparatu, nie zawsze można go stosować. Nie możesz stosować preparatu, jeżeli jesteś uczulony (wykazujesz nadwrażliwość) na którykolwiek składnik preparatu lub na inne benzodiazepiny.
Przeciwwskazaniami do stosowania preparatu są również:
• nużliwość mięśni (myasthenia gravis)
• ciężka niewydolność oddechowa
• zespół bezdechu sennego
• ciężka niewydolność wątroby.
Preparatu nie należy stosować udzieci imłodzieży do 18. roku życia.
Niektóre choroby iinne okoliczności mogą stanowić przeciwwskazanie do stosowania lub wskazanie do zmiany dawkowania preparatu. Wpewnych sytuacjach może okazać się konieczne przeprowadzanie określonych badań kontrolnych.
Czas trwania leczenia powinien być możliwie jak najkrótszy (nie powinien przekraczać 2–4 tygodni). Ewentualne przedłużenie czasu leczenia jest możliwe jedynie po ponownej ocenie stanu chorego przez lekarza.
Ze względu na możliwość wystąpienia objawów odstawienia, podczas kończenia leczenia należy stopniowo zmniejszać dawkę, zgodnie zzaleceniami lekarza. Wprzypadku pochodnych benzodiazepiny okrótkim czasie działania, objawy te mogą pojawić się nawet wprzerwie między kolejnymi dawkami, szczególnie, jeśli chory stosuje duże dawki leku. Wprzypadku stosowania pochodnych benzodiazepiny odługim czasie działania, podczas zmiany na lek okrótkim czasie działania, również mogą rozwinąć się objawy odstawienia.
Długotrwałe stosowanie leku prowadzi do rozwoju zależności psychicznej.
W przypadku równoległego stosowania pochodnych benzodiazepiny zlekami zgrupy opioidów, może dochodzić do znacznego uspokojenia, depresji oddechowej, śpiączki aw niektórych przypadkach nawet do zgonu. Jednoczesne stosowanie leków uspokajających zopioidami powinno ograniczać się tylko do chorych, uktórych alternatywne sposoby leczenia są niewystarczające. Wtakim przypadku wymagane jest zmniejszenie dawek iograniczenie czasu trwania leczenia do minimum.
Podczas wielokrotnego wciągu kilku tygodni stosowania leków ztej grupy, może wystąpić zjawisko tolerancji; potrzeba wtedy coraz większych dawek preparatu, aby osiągnąć ten sam efekt terapeutyczny. Zjawisko to dotyczy działania uspokajającego alprazolamu, nie dotyczy zaś jego działania przeciwlękowego. Może wystąpić zmniejszenie skuteczności nasennego działania leków ztej grupy.
Podczas stosowania preparatu, może dojść do rozwoju uzależnienia oraz zależności emocjonalnej lub fizycznej. Ryzyko ich wystąpienia jest tym większe im większa dawka idłuższy czas leczenia. Szczególną ostrożność należy zachować wprzypadku osób ze skłonnościami do nadużywania leków (w tym narkotyków) ialkoholu, ponieważ są one szczególnie narażone na rozwój uzależnienia. Uzależnienie może wystąpić nawet podczas stosowania dawek terapeutycznych i/lub uchorych bez czynników ryzyka. Ryzyko wystąpienia uzależnienia zwiększa się podczas stosowania kilku pochodnych benzodiazepiny, niezależnie od ich wskazań. Chorzy powinni być monitorowani pod kątem nadużywania leków ztej grupy, nie powinni ich również przekazywać innym osobom.
Stosowanie preparatu zinnymi lekami działającymi depresyjnie na ośrodkowy układ nerwowy (OUN), wtym opioidami, innymi pochodnymi benzodiazepiny ialkoholem może prowadzić do zgonu związanego zprzedawkowaniem. Aby zmniejszyć zagrożenie, lekarz powinien przepisywać jednorazowo jak najmniejszą ilość leku. Preparat powinien być przechowywany poza zasięgiem innych osób, ajego niewykorzystany nadmiar – utylizowany.
W przypadku zależności psychicznej, nagłe przerwanie leczenia jest związane zwystąpieniem objawów odstawienia. Mogą one obejmować: ból głowy, bóle mięśni, skrajny lęk, napięcie, niepokój, dezorientację, drażliwość. Wniektórych przypadkach mogą pojawić się: derealizacja, depersonalizacja, nadwrażliwość słuchowa, drętwienie iswędzenie kończyn, nadwrażliwość na światło, hałas idotyk, omamy lub napady padaczki.
Objawy powyższe mogą wystąpić również po nagłym odstawieniu pochodnych benzodiazepiny, podawanych wdawkach leczniczych. Po przerwaniu leczenia uosób ze stanami lękowymi, nawracające objawy choroby bardzo przypominają objawy odstawienia. Mogą im towarzyszyć również: zmienny nastrój, lęk lub zaburzenia snu iniepokój. Nagłe odstawienie leków ztej grupy zwiększa ryzyko pojawienia się zjawiska „z odbicia” iobjawów odstawienia – należy stopniowo zmniejszać dawkę preparatu.
U chorych na depresję ze skłonnościami samobójczymi należy zastosować odpowiednie środki ostrożności, alek powinien być zapisywany wwyliczonej ilości. Stwierdzono związek pomiędzy stanami lękowymi oraz podobnymi zaburzeniami adużą pierwotną lub wtórną depresją oraz zwiększoną liczbą samobójstw uosób nieleczonych. Wprzypadku stosowania dużych dawek alprazolamu uosób wstanach lękowych, konieczne jest zastosowanie tych samych środków ostrożności, co uchorych zdepresją stosujących leki psychotropowe lub uosób, uktórych podejrzewa się występowanie myśli samobójczych.
Bezpieczeństwo oraz skuteczność alprazolamu nie zostały potwierdzone udzieci imłodzieży do 18. roku życia, dlatego nie zaleca się stosowania preparatu wtej grupie pacjentów.
Podobnie jak iinne pochodne benzodiazepiny, alprazolam może wywoływać niepamięć następczą, której objawy występują najczęściej kilka godzin po przyjęciu leku. Wtakim przypadku należy zapewnić choremu 7–8 godzin nieprzerwanego snu.
Podczas stosowania leków ztej grupy może wystąpić reakcja paradoksalna: niepokój ruchowy, pobudzenie psychoruchowe, drażliwość, agresja, urojenia, gniew, koszmary senne, omamy, psychozy, niewłaściwe zachowanie bądź inne zaburzenia zachowania. Wprzypadku wystąpienia wymienionych objawów, należy niezwłocznie skonsultować się zlekarzem, który prawdopodobnie zaleci przerwanie leczenia.
Prawdopodobieństwo wystąpienia powyższych działań niepożądanych jest większe udzieci iu osób wpodeszłym wieku.
Należy zachować ostrożność uosób:
• zostrą jaskrą zzamkniętym kątem przesączania
• podeszłym wieku lub osłabionych; aby uniknąć wystąpienia ataksji lub nadmiernego uspokojenia, zaleca się stosowanie najmniejszej skutecznej dawki; uosób wpodeszłym wieku należy zachować ostrożność, ze względu na ryzyko sedacji i/lub osłabienia układu mięśniowo-szkieletowego, które mogą prowadzić do upadków, często zpoważnymi skutkami
• zprzewlekłą niewydolnością oddechową; ze względu na możliwość depresji oddechowej, należy stosować mniejszą dawkę preparatu
• zzaburzeniami czynności nerek albo złagodną lub umiarkowaną niewydolnością wątroby
• nadużywających wprzeszłości alkoholu lub leków.
Preparatu nie należy stosować do leczenia podstawowego psychoz.
Stosowanie preparatu wmonoterapii depresji, może wywołać lub zwiększać ryzyko prób samobójczych; uchorych zobjawami przedmiotowymi ipodmiotowymi depresji lub uosób oskłonnościach samobójczych należy zachować szczególną ostrożność ikontrolę ilości przepisywanego leku. Zgłaszano epizody hipomanii imanii wzwiązku ze stosowaniem alprazolamu uchorych zdepresją.
W przypadku jednoczesnego stosowania preparatu iinnych leków nasennych lub uspokajających, albo spożywania alkoholu, należy pamiętać omożliwości sumowania działania tych substancji.
Informacje ododatkowych składnikach preparatu:
preparat zawiera laktozę, osoby zdziedziczną nietolerancją galaktozy, pierwotnym niedoborem laktazy lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy nie powinny go stosować.
Czy ten preparat ma wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów?
Z powodu działania uspokajającego alprazolam może, zwłaszcza na początku leczenia iw okresie zwiększania dawki, mieć niekorzystny wpływ na czynności wymagające zwiększonej czujności, koordynacji ruchów iszybkiego reagowania (np. podczas prowadzenia pojazdów, obsługiwania maszyn, pracy na wysokości itp.). Należy zachować ostrożność!
Preparat ma postać tabletek lub tabletek oprzedłużonym uwalnianiu. Przeznaczony jest do stosowania doustnego. Nie przekraczaj zaleconych dawek, ponieważ nie zwiększy to skuteczności działania leku, amoże zaszkodzić Twojemu zdrowiu iżyciu. Jeżeli masz jakiekolwiek wątpliwości dotyczące stosowania preparatu, skonsultuj się zlekarzem.
Dawkowanie preparatu lekarz dostosowuje indywidualnie dla każdego chorego. Należy stosować najmniejszą skuteczną dawkę przez możliwie najkrótszy czas (nie dłużej niż 2–4 tygodni). Początkowo 0,25–0,5 mg 3razy na dobę (Xanax) albo 1mg 1raz na dobę lub w2 dawkach podzielonych (Xanax SR). Jeśli zachodzi taka potrzeba, lekarz może zadecydować ostopniowym zwiększaniu dawki (dawka maksymalna 4mg na dobę).
U osób wpodeszłym wieku lub osób osłabionych dawka początkowa wynosi 0,25 mg 2–3 razy na dobę (Xanax) albo 0,5–1 mg 1raz na dobę lub w2 dawkach podzielonych (Xanax SR).
Nie należy stosować preparatu uosób do 18. roku życia.
Stosowanie preparatu uosób zciężką niewydolnością wątroby jest przeciwwskazane.
Osoby nieprzyjmujące uprzednio leków psychotropowych powinny stosować mniejsze dawki.
Nie zaleca się długotrwałego leczenia; ryzyko uzależnienia zwiększa się wprzypadku większych dawek iwydłużenia czasu leczenia. Przedłużenie czasu leczenia wymaga ponownej oceny stanu chorego przez specjalistę.
Tabletki ostandardowym uwalnianiu wdawkach 0,25 mg, 0,5 mg i1 mg można dzielić na połowy, wdawce 2mg można dzielić na 4części; tabletki oprzedłużonym uwalnianiu należy przyjmować wcałości.
Lek należy odstawiać stopniowo zmniejszając dawkę, po konsultacji zlekarzem.
W okresie ciąży nie stosuj żadnego leku bez konsultacji zlekarzem!
Bardzo ważne jest aby przed zastosowaniem jakiegokolwiek leku wokresie ciąży (a także wokresie karmienia piersią) skonsultować się zlekarzem iwyjaśnić ponad wszelką wątpliwość potencjalne zagrożenia ikorzyści związane ze stosowaniem danego leku. Jeżeli jesteś wciąży lub planujesz ciążę, poinformuj otym lekarza przepisującego receptę na ten lek.
Nie zaleca się stosowania preparatu ukobiet wciąży.
Nie należy stosować preparatu wokresie karmienia piersią.
Poinformuj lekarza owszystkich przyjmowanych ostatnio lekach, również otych, które są wydawane bez recepty.
Należy zachować ostrożność stosując preparat równolegle z:
• lekami opioidowymi, alkoholem lub innymi lekami działającymi depresyjnie na OUN (lekami przeciwpsychotycznymi, nasennymi, przeciwlękowymi iuspokajającymi, lekami przeciwdepresyjnymi, narkotycznymi lekami przeciwbólowymi, lekami przeciwdrgawkowymi środkami znieczulającymi ilekami przeciwhistaminowymi wykazującymi działanie sedacyjne); może dochodzić do nasilenia depresyjnego wpływu na OUN, ponadto, wprzypadku narkotycznych leków przeciwbólowych może dochodzić do nasilenia euforii, co może prowadzić do zwiększenia zależności psychicznej; podczas leczenia nie wolno spożywać alkoholu
• lekami działającymi depresyjnie na układ oddechowy, np. opioidami (leki przeciwbólowe, przeciwkaszlowe, stosowane wleczeniu uzależnień), szczególnie uosób wpodeszłym wieku
• inhibitorami izoenzymu CYP3A4 cytochromu P-450; mogą one zwiększać stężenie alprazolamu inasilać jego działanie (nie zaleca się jednoczesnego stosowania alprazolamu zketokonazolem, itrakonazolem, pozakonazolem, worykonazolem ani innymi lekami przeciwgrzybiczymi zgrupy azoli; podczas równoległego stosowania alprazolamu znefazodonem, fluwoksaminą lub cymetydyną zaleca się zachowanie szczególnej ostrożności iewentualnie zmniejszenie dawki; wprzypadku jednoczesnego stosowania alprazolamu zfluoksetyną, propoksyfenem, doustnymi środkami antykoncepcyjnymi, sertraliną, diltiazemem lub antybiotykami makrolidowymi, takimi jak erytromycyna, klarytromycyna czy troleandomycyna, zaleca się zachowanie szczególnej ostrożności)
• induktorami izoenzymu CYP3A4 cytochromu P-450; mogą one nasilać metabolizm alprazolamu
• inhibitorami proteazy ludzkiego wirusa niedoboru odp*rności (HIV) (np. rytonawirem); rodzaj inasilenie interakcji zależą od dawki iczasu podawania obu preparatów
• digoksyną; możliwe zwiększenie toksyczności digoksyny, konieczne monitorowanie chorych pod kątem ich występowania.
• teofiliną; możliwe zniesienie działania pochodnych benzodiazepiny.
Choć wprzypadku jednoczesnego stosowania benzodiazepin zkwasem walproinowym istnieje ryzyko rozwoju psychozy, wprzypadku alprazolamu tego rodzaju powikłań jak na razie nie opisywano.
Nie stwierdzono wpływu alprazolamu na czas protrombinowy czy stężenie warfaryny wosoczu.
Podczas leczenia nie wolno spożywać alkoholu.
Jak każdy lek, również Xanax, Xanax SRmoże powodować działania niepożądane, chociaż nie wystąpią one uwszystkich chorych stosujących ten preparat. Pamiętaj, że oczekiwane korzyści ze stosowania leku są zreguły większe, niż szkody wynikające zpojawienia się działań niepożądanych.
Bardzo często mogą wystąpić: depresja, uspokojenie, senność, ataksja, zaburzenia pamięci, zaburzenia mowy, zawroty głowy, ból głowy, zaparcia, suchość wjamie ustnej, zmęczenie, drażliwość.
Często mogą wystąpić: zmniejszenie apetytu, stan splątania, dezorientacja, zmniejszenie libido, lęk, bezsenność, nerwowość, zwiększenie libido, zaburzenia równowagi, nieprawidłowa koordynacja, zaburzenia koncentracji uwagi, nadmierna potrzeba snu, letarg, drżenie, nieostre widzenie, nudności, zapalenie skóry, zaburzenia czynności płciowych, zmniejszenie masy ciała, zwiększenie masy ciała.
Niezbyt często mogą wystąpić: mania, omamy, gniew, pobudzenie, uzależnienie, niepamięć, osłabienie siły mięśniowej, nietrzymanie moczu, nieregularne miesiączkowanie, zespół odstawienia leku.
Ponadto, znieznaną częstością, mogą wystąpić: hipomania, agresywne zachowanie, wrogie zachowanie, zaburzenia myślenia, zwiększona aktywność psychoruchowa, nadużywanie leku, zaburzenia układu nerwowego autonomicznego, dystonia (mimowolne wykonywanie nienaturalnych ruchów), zaburzenia żołądkowo-jelitowe, zapalenie wątroby, zaburzenia czynności wątroby, żółtaczka, obrzęk naczynioruchowy, reakcje nadwrażliwości na światło, zatrzymanie moczu, obrzęki obwodowe, zwiększenie ciśnienia wewnątrzgałkowego.
